Familie Coers/Koers in de Bommelerwaard

Peter Coers werd op 19 aug. 1742 te Deventer gedoopt. Hij trouwt vermoedelijk in juni 1768 te Driel met Willemijn Reuvers. Er zijn 3 zoons en een dochter bekend:
Bastiaan Coers, gedoopt Driel 19 juni 1768, ovl. Driel 6 januari 1821
Alegonda Coers, ged. Driel 21 december 1769
Rijk Coers, ged. Driel 13 oktober 1771
Petrus Coers, ged. Driel 28 april 1776

De oudste, Bastiaan gedoopt op 19 juni 1768 is de eerste van vele met de achternaam Coers of Koers welke in de Bommelerwaard werden geboren. Tijdens het onderzoek welk ik in de laatste 25 jaar heb verricht bleek dat bijna alle personen met de naam Coers/Koers in de Bommelerwaard en in 's-Hertogenbosch tot in de twintigste eeuw van deze Bastiaan afstammen. Het bleek daardoor mogelijk om een mailing naar alle toen in die regio wonende personen te sturen. Zo werd contakt gemaakt met enkele leden van de familie Koers. Dank zij de hulp van enkele leden van hen, vooral Hr. A.H.Koers uit Haarlem die namens twee van zijn broers reageerde, heb ik een groot deel van deze familie in kaart kunnen brengen. Ook kreeg ik daardoor de gelegenheid om een bezoek te brengen aan een bijna 99 jarig lid van deze familie, Metje Koers in Kerkdriel, welke 101 jaar oud in 2000 is overleden. (zie foto)
Met de stiefzoon van Metje en zijn vrouw heb ik daarna contact gelegd, evenals met Dirk Koers, kleinzoon van Dirk Koers Jzn. Ik heb er een aantal foto's en gegevens opgedaan en er een prettige middag en avond gehad. Zelfs bleek er nog een Jenneke Koers te zijn geweest welke niet in mijn gegevens zat. Inmoiddels is van deze drie mensen alleen Dirk Koers nog onder ons.

Inmiddels ben ik begonnen aan de aankleding van het 'geraamte'. Met hulp van de notaris archieven in het streekarchief Bommelerwaard ben ik sinds herfst 2000 bezig om uit te zoeken wie ze waren en wat deze personen bezaten. Gegevens over aankoop van grond, huizen en goederen, maar ook het opmaken van de inboedel wegens het overlijden van personen geeft een goed beeld van het leven in deze tijd. Uit dit onderzoek kwamen ook de gegevens van Dirk Coers tevoorschijn - zie hiervoor Dirk Koers Bastiaanszoon.
Een andere Dirk Koers komt in de notaris archieven met regelmaat voor. U vindt hem bij Dirk Koers Jzn. Het onderzoek in de notaris archieven zal zeker nog enige jaren in beslag nemen. Ik moet hiervoor (per OV) naar het streekarchief in Zaltbommel. Verder valt later nog te denken aan onderzoek in kadasterregisters om zo de plaats van de bezittingen te vinden.

Bent U (mogelijk) lid van deze familie, wegens andere reden geïnteresseerd, kunt U helpen met gegevens, foto's van deze familie of met andere zaken, neem dan eens contact op.

Het adres voor reacties is:

Wim van Beek
Burgemeester Wapstraat 56, 2381 XR Zoeterwoude, Nederland

or use the 'send e-mail' button

Dirk Koers Johanneszn ( I )

Dirk Koers, geb. 8 oktober 1845 en ovl. 27 jan 1932 als zoon van Johannes Koers en Metje de Kok. Hij is het derde kind en de eerstgeboren zoon. Dirk trouwt op 12 juli 1877 te Heerewaarden met Geertruida Schimmel (30 nov. 1851 - 20 feb 1932). Geertruida beviel van 6 zoons en drie dochters. Vier van hun zoons stierven echter binnen twee maanden na de geboorte.

Waarom een hoofdstuk over Dirk Koers? In diverse aktes van de burgelijke stand gaf hij in de loop der tijd als beroep aan te zijn landbouwer, winkelier in de Rooischestraat en aannemer. Deze ondernemingslust viel mij op. Mijn onderzoek in de notarisakten starte ik daarom met hun huwelijksjaar.

Dat was een goed begin, want al in het jaar daarna (1878) koopt hij op 13 februari van zijn schoonvader een huis met erf en dijk, samen 2,50 are groot voor 300 gulden. In 1885 zet hij in op een perceel uiterwaard groot 1,4539 hectare voor 1470 gulden. Na het afmijnen besluit de verkoper echter niet tot verkoop over te gaan. In 1886 lukt het hem om bij het afmijnen voor 530 gulden een perceel op de "Hoenzadrielse weide" te bemachtigen, 73,30 aren voor 530 gulden. In de akten van 1889 stuit ik op een akte waarbij hij 3 partijen hooigras koopt, samen 250 gulden. In 1890 zet hij in op vier percelen grond, bij het afmijnen wordt Hr. van Lanschot, grondeigenaar te 's-Hertogenbosch, eigenaar van dit perceel.

1892, in akte 80 wordt beschreven hoe op verschillende stukken land wordt ingezet. Dirk zet in op de onderdelen II, V en VII. Inzet V wordt door hemzelf gepacht, inzet VII wordt gepacht door Bastiaan Koers Johanneszoon, waarschijnlijk zijn jongste broer. Bij de akte van toeslag blijkt dat hij bij afmijnen alleen koop V in zijn bezit krijgt. Dat is bouwland "Hannes de Gier Boomgaard", groot 27,60 are belast met dijkhelling groot 3,50 are. Gekocht voor 970 gulden. In 1896 pacht hij 3 stukken land, 1,43 ha "GrietOttoKampke" van de 'Grootte of algemene arme van Driel', 1,036 ha "Heimen naast de Rooisestraat" van het 'Roomsch Catholiek Gesticht voor Ongeneeslijken van de Heilige Elisabeth" te Amsterdam en "Benedenste Palmwaard" van de fa. van Lanschot. samen 272 gulden.

Op 9 mei 1898 gaat hij een venootschap aan met aannemer Johannes Cornet te Zaltbommel. Doel van de vennootschap is het aangaan en uitvoeren van Rijks- en andere publiekewerken. Dirk Koers wordt de enige welke de rekening courant mag beheren. De volgende notarisakte is echter opmerkelijk. Dirk Koers neemt een krediet op rekening voor ten hoogste twaalf duizend gulden. Hij geeft de bank hiervoor een eerste hypotheek op zijn bezittingen. Hij bezit dan 7 percelen, samen ca. 2,5 ha groot, waaronder een met huis, schuur, met erf en tuin.
Via zijn kleinzoon Dirk Koers weet ik inmiddels dat Dirk meestal werkte rond de IJssel en de omgeving daarvan. Ze verrichten baggerwerk, plaatsen schoeiingen en werken aan strekdammen. Vaak als onderaannemer voor de firma 'van Hattum'. Cornet zou in het bezit zijn geweest van een baggermolen. Helaas zijn bij kleinzoon Dirk geen details over deze zaken bekend. En Dirk vertelde dat in de oorlog de papieren van de firma welke resteerden verloren zijn gegaan toen de Duitsers na een evacuatie van de bewoners de brandkast opbliezen.

Zes jaar later een is een akte geregistreerd waarin de vennootschap wordt ontbonden. En nog steeds kom ik pachtakten tegen waarin Dirk Koers voor het seizoen (voorjaar tot november) land pacht 'om te weiden'. Aangezien er in de Bommelerwaard veel aan vetweiden (vetmesten voor de slacht van rundvee) werd gedaan en Dirk veel land pacht voor de voor- tot najaarsperiode bestaat er een kans dat ook Dirk 's-zomers een vetweiderij had. En steeds vaker mag Johannes Koers (zijn zoon) als 'mondeling lasthebber' weide voor hem pachten. Het laat zich dus aanzien dat Dirk het druk heeft met zijn bedrijf. Ook bij de bouwvergunningen ben ik zijn naam inmiddels tegen gekomen. En ik heb nog een aantal jaren notaris archieven na te gaan, inmiddels is ook 1916-1925 ter beschikking gekomen, helaas zonder de testamenten waarvoor tegenwoordig een termijn van 100 jaar geldt aleer ze openbaar worden. Dat is jammer, want ik weet dat Dirk in deze periode zijn testament heeft op laten maken.
Nog een anekdote: Dirk was in goede doen. Dus als je van Hoenzadriel bijvoorbeeld naar het station in Hedel moest, dan ga je niet lopen. Zo kon het wel gebeuren dat een van de kinderen van zijn broers door een rijtuig werd gepasseerd en dat dit rijtuig inhield, het hoofd van Dirk door het raam verscheen die vrolijk "Dag neefje" riep. Waarna ging het rijtuig weer verder ging.
Het is dankzij Dirk wel duidelijk dat zijn vader Johannes regelmatig als lasthebber op moest treden, Johannes zijn vader was veel van huis voor de aannemerij. Dat lag wel in Johannes zijn lijn, hij voelde meer voor het boerenbedrijf dan voor de aannemerij, evenals zijn broer Pieter.
Mijn gevoel dat Dirk zijn sporen na zou laten was terecht, en ik denk dat ik hier nog steeds kan zeggen: 'Wordt vervolgd!'

Dirk Koers Bastiaanszn ( II )

Tijdens het onderzoek naar Dirk Koers (I) stuitte ik al in het begin op een akte waarin een erfenis werd verdeeld. Een van de personen welke daar in werd genoemd was Petronella Baas, weduwe van Dirk Koers. In Pro-Gen zag ik dat ik dat ik met de geboortedatum 2 okt 1808 te Driel een Dirk Coers had staan. Verder was toen niets bekend. Verder zoekend met de summiere gegevens vond ik dat hij op 19 dec 1865 te Grave overleed, maar op dat moment woonde hij in Veghel. Hij was gehuwd met Petronella Baas, geb. 19 feb 1815 te Raamsdonk, ovl. 03 sept 1880 te Veghel. Bekend waren twee kinderen:
Elisabeth Johanna, geb. 2 juli 1851 te Amersfoort, geh. met Berend van den Berg, en Johanna Antoinetta, geb. 24 mei 1855 te Utrecht.
Dirk was Opperwachtmeester in het leger en Petronella was dochter van een veerbaas, de familie Baas was een schippersfamilie. In Veghel woonden ze waarschijnlijk naast een broer van Pitronella. Meer kon ik niet vinden en ik plaatste een oproep op deze site.

Gevonden !

Aangezien niet alle woonplaatsen zijn onderzocht is het niet zeker dat er geen hiaten zijn. Verder ben ik ook bezig met het naslaan van Dirk zijn militaire loopbaan. Op 22 oktober 1828 ging hij vrijwillig dienen bij het Korps Rijdende Artillerie als kannonnier 2e klasse. Daarna tekende hij diverse malen bij. Hij was bij acties in Belgie in 1831 t/m 1834, kreeg voor de tiendaagse veldslag van 1832 in 1837 het metalenkruis in brons. Dirk heeft een opleiding aan de KMA te Breda gehad. In 1841 werd hij overgeplaatst naar een depot waar vandaan hij naar de koloniën zou worden gestuurd. Na een korte tijd werd hij echter weer naar zijn oude regiment terug gestuurd wegens ongeschiktheid voor de koloniale dienst.
Signalement Dirk in 1828: lengte 1m73cm, ovaal gezicht, laag voorhoofd, neus dik en mond gewoon, haar en wenkbrouwen donker blond. In 1841 was zijn voorhoofd 'hoog'. (Dit signalement lijkt wel wat op dat van mij!)
Op de foto pagina staat een foto van de omgeving waar Dirk in Leiden verbleef.

leuk:

Geboren 7 Juli 1838 en overleden 27 september 1838: Bastiaan Theodorus Koers, zoon van Dirk Koers (Opperwachtmeester) en zijn vrouw Johanna Scheerder. Maar bij zijn huwelijk in 1847 was hij "jongeman", d.w.z. nog nooit gehuwd geweest. In het volkstelling register (1840) vond ik een weduwe Johanna Scheerder, de zelfde leeftijd, weduwe van Evert Kolfschoten, in leven herbergier. Volgens het register was ze ongehuwd. Maar de vraag blijft, hielp hij haar slechts uit de nood, of had hij een werkelijke reden om zich als vader op te werpen?

nieuws:

Pieter Koers

Ik heb lang getwijfeld of ik aan Pieter Koers, Zoon van Dirk Koers en Geertruid Schimmel, een stukje zou wijden. Als je in de Bommelerwaard zijn naam noemt krijg je gemengde reacties. De eerste is vaak 'Hij was fout in de oorlog.'
Als je echter door vraagt of literatuur over de Bommelerwaard cq. Driel tijdens de oorlog na gaat blijkt dat het anders ligt. Op een gegeven moment waren de burgemeesters in het gebied door de Duitsers opgepakt. Een aantal personen, waaronder Pieter, vonden dat de zaken geregeld moesten worden. En zij namen het plaatselijk bestuur op zich. Zeker is dat Pieter nooit iemand verraden heeft, integendeel, hij heeft van zijn positie gebruik gemaakt om mensen te waarschuwen voor de Duitsers.
In het gebied waren er ook kloosters e.d. welke onder andere als bejaardenhuis dienst deden. Pieter heeft er voor gezorgd dat er voldoende voedsel die kant uit ging zodat er geen honger werd geleden. Al dit soort zaken gebeurden natuurlijk zo stil mogelijk waardoor niet iedereen dit heeft geweten. Wat iedereen nog wel weet is dat Pieter lid was van de NSB, maar niet dat hij dit ten goede van veel niet NSB'ers gebruikte. En het is triest dat dit lidmaatschap 60 jaar na dato soms nog andere leden van de familie wordt nagedragen

Bastiaan Coers

Bastiaan Coers, geb. 08-10-1812 Driel, ovl. 06-12-1890 's-Hertogenbosch.
In de justitie registers vond ik dat Bastiaan tot twee maal toe is veroordeeld wegens bedelarij te 's-Hertogenbosch. Na de tweede keer is hij te werk gesteld in een gesticht of werkhuis. Dat was meestal in Veenhuizen, maar daar leek hij niet ingeschreven te staan.
In de zomer van 2017 was ik in Drenthe en ging naar het archief in Assen. Daar hebben ze archieven van ´De Maatschappij van Weldadigheid´. Een studiezaal vrijwilliger werd meteen actief en nog voor ik goed en wel was ingeschreven had hij al het nodige bij de hand.
Bastiaan bleek na de tweede maal in het gevang op transport te zijn gesteld naar de Ommerschans. Hij verbleef daar tot het einde van dat jaar, en dat was kort.

Naar ik nu weet staan veel scans van de lijsten al op 'Alle Drenthen', maar zijn de indexen nog niet digitaal. Het geheim van de studiezaal vrijwilliger was de ouderwetse papieren index met het formaat telefoonboek.